Wat is de Cultuurmonitor?
De Cultuurmonitor brengt gegevens samen over ontwikkelingen in het culturele leven in Nederland en ontsluit deze op verschillende manieren. Tekstuele analyses rapporteren over langlopende trends en agenderen op actuele ontwikkelingen. Een interactief dashboard biedt daarnaast toegang tot een database met een groot aantal indicatoren over de Nederlandse cultuursector.
De Cultuurmonitor is er voor iedereen met een interesse in het culturele leven in Nederland en de ontwikkelingen hierin. Beleidsmakers, bestuurders, onderzoekers, journalisten en andere geïnteresseerden kunnen op deze website terecht voor gegevens over en duiding van bredere trends in de cultuursector. Het doel van de monitor is dan ook beleid en veld goed te informeren en daarmee bij te dragen aan een sterke cultuursector. Daarmee komt de monitor tegemoet aan de behoefte van het veld en beleidsmakers om bestaande en nieuwe informatie, data en kennis over langlopende trends en de actualiteit samen te brengen.
De Cultuurmonitor bouwt voort en sluit zoveel mogelijk aan op eerdere monitoringsinstrumenten als Cultuur in beeld (Ministerie van OCW, tot 2017), Het culturele leven (SCP, 2018) en de Cultuurindex en De Staat van Cultuur (Boekmanstichting, 2013-2019).
Hoe werkt de Cultuurmonitor?
De Cultuurmonitor ontsluit informatie over de Nederlandse culturele en creatieve sector. Omdat cultuur echter geen vastomlijnd begrip is, kiezen we bewust voor een brede en fluïde opvatting van cultuur. We gaan daarbij uit van cultuur ‘in brede zin’: gesubsidieerd en niet-gesubsidieerd, buitenshuis en binnenshuis, canoniek en populair, professionele kunst en amateurkunst, individueel en collectief. Als omstandigheden veranderen, kunnen nieuwe vormen en genres aan de Cultuurmonitor worden toegevoegd.
De informatie in de Cultuurmonitor wordt op verschillende manieren gepresenteerd, die hieronder worden toegelicht.
Domeinpagina’s
Domeinen binnen de Cultuurmonitor zijn te vergelijken met culturele ‘disciplines’ of ‘subsectoren’. Op dit moment bevat de Cultuurmonitor informatie over de domeinen Architectuur, Audiovisueel, Beeldende kunst, Design, Erfgoed, Games, Letteren, Ontwerp, Podiumkunsten, Muziek en Theater. Deze selectie is grotendeels ontleend aan de publicatie Het culturele leven van het Sociaal en Cultureel Planbureau. In de toekomst zullen nieuwe domeinen of verdere uitsplitsingen hieraan worden toegevoegd.
Op de domeinpagina’s is informatie over elk domein in een vaste volgorde te vinden. Achtereenvolgens bieden de pagina’s een selectie kerncijfers over het domein, beschrijven ze de belangrijkste ontwikkelingen en identificeren ze welke kennislacunes er nog zijn.
Themapagina’s
De themapagina’s van de Cultuurmonitor behandelen actuele en belangrijke onderwerpen die niet alleen in één cultureel domein spelen, maar van belang zijn voor de hele cultuursector. Themapagina’s plaatsen ontwikkelingen in perspectief en maken het mogelijk dwarsverbanden tussen domeinen te ontdekken.
In tegenstelling tot domeinpagina’s kennen themapagina’s een vrijere vorm. Afhankelijk van het betreffende thema nemen de pagina’s bijvoorbeeld de vorm aan van een dataverhaal, analyse of literatuuroverzicht. In de toekomst zullen voortdurend nieuwe thema’s aan de Cultuurmonitor worden toegevoegd en worden bestaande themapagina’s geactualiseerd.
Dashboard
Achter de Cultuurmonitor draait een database met een groot aantal indicatoren die aspecten van het culturele leven meerjarig in beeld brengen. In de database hanteren we een flexibele omgang met indicatoren. We stellen geen beperkingen aan de totale set indicatoren, maar wel aan individuele indicatoren. Deze dienen in elk geval meerjarig en duurzaam verzameld te worden, betrouwbaar en traceerbaar te zijn, en relevant en overkoepelend inzicht te bieden. Dit stelt ons in staat om indicatoren toe te voegen wanneer daar aanleiding voor is.
In het Dashboard kunnen indicatoren gekozen worden door te filteren op domeinen,
Bronnenexplorer
De Cultuurmonitor biedt een overkoepelend beeld over de culturele en creatieve sector, en is daarvoor schatplichtig aan een groot aantal onderzoeken, publicaties en datasets die onderdelen van die sector veel diepgaander beschrijven dan in de Cultuurmonitor mogelijk is. De Bronnenexplorer biedt een visueel overzicht van een selectie van deze bronnen, en wijst zo de weg naar meer verdieping over de specifieke domeinen en thema’s uit de Cultuurmonitor.
Jaarrapportage
De domein- en themapagina’s van de Cultuurmonitor worden periodiek geüpdatet. Eén keer per jaar maken we echter een samenvattend overzicht van de culturele sector en bundelen we de meest actuele teksten in een jaarrapportage (als webpublicatie en PDF). De jaarrapportage biedt daarmee de mogelijkheid om gemakkelijk kennis te nemen van alle pagina’s en geldt als archief van de Cultuurmonitor.
Hoe maken we de Cultuurmonitor?
Voor het onderzoek ten behoeve van de monitoring baseren we zo veel mogelijk ons op bestaande bronnen, publicaties en datasets. Deels zijn dit bronnen die de hele cultuursector betreffen, zoals de Monitor Creatieve Industrie (Media Perspectives) of de Satellietrekening Cultuur & Media (CBS). Daarnaast brengt de Cultuurmonitor belangrijke gegevens en inzichten uit relevante thematische, sectorale en regionale rapportages op geaggregeerd niveau samen op een centrale plek. Voorbeelden van bronnen waaruit data verzameld worden zijn vrijetijdsbestedingsonderzoek (CBS, Vrijetijdsomnibus), de Monitor Amateurkunst (LKCA), de Games Monitor (Dutch Game Garden en NEO Observatory), de Erfgoedmonitor (RCE) en de database van DutchCulture.
Voor een duurzame en volledige monitoring zijn we dus afhankelijk van beschikbare datasets en onderzoeksresultaten bij andere organisaties. We gaan graag in gesprek over opname van bestaande en nieuwe gegevens, het prioriteren van vragen en indicatoren, en het afstemmen van nieuwe onderzoeksprojecten. Zo kunnen we samen met partners uit het (beleids)veld een centrale plek voor cultuurdata inrichten en bijdragen aan een sterke sector en goed geïnformeerd cultuurbeleid.
De onderzoekers van de Boekmanstichting verzamelen voortdurend gegevens en inzichten over de verschillende domeinen en thema’s. Dit doen zij samen en in gesprek met vele stakeholders en experts uit de sector, die de monitor voeden met onmisbare en verdiepende kennis en informatie. Bij het toevoegen van nieuwe gegevens maken we een onderscheid tussen de data in het Dashboard en de tekstuele domein- en thema-analyses. Het Dashboard blijven we doorlopend bijwerken met nieuwe cijfers zodra deze beschikbaar komen. Bij de domein- en thema-analyses gaan we uit van een tweejaarlijkse updatecyclus. In 2022 hebben we onze aandacht vooral gericht op de themapagina’s binnen de Cultuurmonitor. We hebben geheel nieuwe analyses geschreven voor de bestaande thema’s en voegden de nieuwe themapagina’s Cultuur in de regio en Digitale transformatie toe. De domeinpagina’s kregen daarnaast regelmatig kleinere updates, waarin we teksten actualiseerden en nieuwe data toevoegden. In 2023 keren we dit om, en zullen juist voor de domeinpagina’s volledig nieuwe analyses geschreven worden.
Aan het einde van elk jaar worden de belangrijkste inzichten en gegevens gebundeld in een jaarpublicatie die wordt gepresenteerd tijdens een publieke bijeenkomst.
Wie maken de Cultuurmonitor?
Auteurs
Jan Jaap Knol
Directeur
Rogier Brom
Onderzoekscoördinator
Domeinen: Beeldende kunst
Thema’s: Beroepspraktijk
Maartje Goedhart
Onderzoeker
Domeinen: Architectuur, Erfgoed
Thema’s: Cultuur en participatie, Cultuur in de regio
Maxime van Haeren
Onderzoeker
Domeinen: Theater, Design, Podiumkunsten
Thema’s: Diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie
Mariska van den Hove
Onderzoeker
Domeinen: Audiovisueel
Laurence Scherz
Onderzoeker
Thema’s: Digitale transformatie
Bjorn Schrijen
Onderzoeker
Domeinen: Games, Letteren
Thema’s: Digitale transformatie, Duurzaamheid
Begeleidingscommissie
- Koen van Eijck (Hoogleraar cultuursociologie, Erasmus Universiteit (voorzitter)
- Sarah Malko (Bestuurssecretaris en hoofd onderzoek, Mondriaan Fonds)
- Marieke van Engelen (Srategisch adviseur Cultuur en Erfgoed,IPO; strategisch beleidsadviseur Cultuur, provincie Overijssel)
- Ellen Loots (Assistant Professor in Cultural Economics and Entrepreneurship, Erasmus Universiteit)
- Hugo van der Poel (Directeur, Mulier Instituut)
- Dennis Stam (lid MT directie Erfgoed en Kunsten, Ministerie van OCW)
- Janita Tabak (Wethouder cultuur, gemeente De Friese Meren)
- Marianne Versteegh (Algemeen secretaris, Kunsten ’92)
- Jakob van der Waarden (Directeur, Raad voor Cultuur)
Oud-medewerkers van de Cultuurmonitor
- Thomas van Gaalen
- Janna Michael
- Claartje Rasterhoff
- Shomara Roosblad
- Sabine Zwart
Klankbordgroep methodologie
- Andries van den Broek (Onderzoeker, Sociaal en Cultureel Planbureau)
- Kim Joostens (Onderzoeker, Centraal Bureau voor de Statistiek)
- Giselinde Kuipers (Hoogleraar sociologie, Katholieke Universiteit Leuven)
- Claartje Rasterhoff (Universitair docent, Universiteit Maastricht)
- Joris Veerbeek (Onderzoeker, Universiteit Utrecht)
- Henk Vinken (Onderzoeker, Pyrrhula Research Consultants)
Met veel dank aan
- Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (Subsidiënt)
- Robert Oosterhuis (Onderzoekscoördinator Cultuur en Media, Ministerie van OCW)
- Van Lennep (Ontwerp website)
- Van Ons (Realisatie website)
- Menno den Engelse (Realisatie database en API)
- Petra Dreiskämper (Realisatie database en API)
- Daan van Baal (Realisatie database en API)
- Loft 238 (Eindredactie)
- Lisa Maatjens (Fotografie)
- CLEVER°FRANKE (Realisatie pilotwebsite Cultuurmonitor)
- Platform Cultuurstatistici
- Landelijk Werkgroep Cultuurbeleid
- Onderzoeksnetwerk Cultuur in onderwijs, vrije tijd en beleid
- Al onze gesprekspartners
- Alle collega’s bij de Boekmanstichting
Op de hoogte blijven?
Via de nieuwsbrief van de Boekmanstichting blijf je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen rondom de Cultuurmonitor.
Verantwoording beeld
Fotografie: Lisa Maatjens
Toegankelijkheid
Als Boekmanstichting vinden we het belangrijk dat de Cultuurmonitor voor iedereen toegankelijk en bruikbaar is. In 2022 hebben we daarom deze website laten doorlichten op toegankelijkheid voor mensen met een visuele beperking. Van Ons heeft vervolgens verschillende aanpassingen doorgevoerd die de toegankelijkheid voor gebruikers met een schermlezer vergroten. In de toekomst blijven we daarnaast kijken waar verbeteringen mogelijk zijn.
Loopt u op deze website tegen een toegankelijkheidsprobleem aan, of heeft een vraag of opmerking? Dan horen we graag van u! U kunt contact met ons opnemen via het contactformulier of telefonisch via 020-6243736.